Umut Çelik / Business World Global Yazı İşleri Müdürü
Dünyanın tahıl ambarı iki ülkesi Ukrayna ve Rusya’nın savaşıyor olması, gıda ihracatı yolunun güvenli olmaktan çıkması nedeniyle yaşanan küresel gıda arzı kısıtlamalarının hafifletilmesi yolunda atılan en önemli adım tahıl koridoru anlaşmasının imzalanmasıydı.
Türkiye, Rusya ile yapıcı ilişkilerini devam ettiren ve Moskova’nın güven duyduğu bir ülke olarak neredeyse savaşın ilk haftalarında Ukrayna tahılının dünyaya ihracı adına Karadeniz’deki güvensiz ortamın giderilmesi için çaba göstermeye başladı.
Ben de geçen hafta katıldığım dünya tahıl sektörünün en önemli buluşması “2. IAOM Avrasya Konferansı ve Sergisi”nde AOM Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy’un değerlendirmelerini dikkatle dinledim. Konuşmasında tahıl koridoruna da dikkat çeken Dr. Eren Günhan Ulusoy, “Ukrayna’da üretilen ürünlerin, dünya piyasalarına ulaştırılması, dünyanın arz talep dengesi için kritik önemde. Bu nedenle dünyanın gözü kulağı tahıl koridoruyla ilgili gelecek haberlerde. Tahıl koridorunun başlaması ve sürdürülmesi için Türkiye en başından itibaren büyük bir çaba sarf etti. 17 Temmuz’da askıya alınmış olsa da bizler de Avrasya bölgesindeki sektör paydaşları olarak, koridorun tekrar açılmasını destekliyoruz” demişti.
Türkiye’nin un ihracatında en büyük şirketleri arasında yerini alan Doruk Un Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Erbap da Türkiye’nin fiyatlardan bağımsız olarak kendine yetecek kadar buğdayı olmasının yanı sıra koridorun kapanması ile birlikte mısır başta olmak üzere tüm hammadde fiyatlarında ciddi artışlar beklediklerini ifade etmişti. Erbap “Türkiye’nin fiyatlardan bağımsız olarak kendine yetecek kadar buğday stoğu bulunuyor. Tahıl koridorunun kapanması bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de fiyatların artmasına sebep oluyor. Dünya buğday üretimi ve tüketimi ele alındığında herhangi bir eksiklik görülmüyor. Şu an Türkiye’de hasat dönemi olduğundan dolayı ve geçen yıldan kalan stokların ve iç pazarda ürün bulunurluğunun yüksek olması açısından herhangi bir sorun teşkil etmeyecek. Özellikle Avrupa ve diğer ithalatçı ülkeler bundan olumsuz etkilenecektir. Ancak Rusya’nın geçmiş dönem stokları ve yeni hasat dönemindeki ürün miktarından dolayı dünya pazarına satış yapma zorunluluğu var, bana göre kısa vadede tahıl koridoru sorununun çözüleceğine inanıyorum. Ayrıca tahıl koridoru olmadan da Ukrayna’dan Avrupa pazarına önemli ölçüde tahıl ürünleri ihracatının yapılacağını düşünmekteyim” diyor.
Sektörün iki dev isminin değerlendirmelerinden anladığımız, anlaşmanın devamlılığının sağlanması konusunda Türkiye’nin kritik rolüne ihtiyaç duyulacağını gösteriyor.
