Ferdi Erdoğan–Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Yüzde 95’i deprem kuşağı üzerinde bulunan ve yılda ortalama 20-25 bin deprem vakasının yaşandığı Türkiye’de, her sarsıcı depremin ardından “Allah bir daha deprem göstermesin” demek, deprem konusunda yapılan en yanlış dualardan biri olmalıdır.
Muhteşem Dörtlü olarak tanımlanan Litosfer – Atmosfer – Hidrosfer – Biyosfer’in kesişme noktalarında yaşamaktayız ve bu yaşam yerlerini coğrafya olarak tanımlıyoruz. İçinde yer aldığımız coğrafya ise varlığını Yerküre’nin hareketlerine borçludur. Milyonlarca yıl önce bir deniz olan TETİS, kıtaların birbirleriyle çarpışması sonucu deniz yüzeyine kıvrılarak çıkmış bir kara parçasıdır. Atmosfer, yani gaz yuvar, bile varlığını Yerküre’nin hareketleri ile yeryüzüne çıkan gazlara borçludur. Hidrosfer de varlığını Atmosfere, dolayısıyla Litosfere borçludur. Atmosfer, Hidrosfer ve Litosfer arasındaki doğal denge, her coğrafi lokasyonda Biyosfer’in oluşmasını sağlamakta ve biz bu duruma ekosistem demekteyiz.
Nasıl ki içinde yaşadığımız Atmosfer’in yaklaşık 100 km’lik ilk kısmında meydana gelen meteorolojik olayları engelleyemiyor ve önlem alınmadığında bunlar doğal afete dönüşüyorsa, üzerinde yaşadığımız Yerküre’nin ilk 100 km kalınlığındaki Litosfer’de meydana gelen jeolojik olayları da engelleyemeyiz. Önlemler alınmazsa bunlar da doğal afetlere dönüşebilir.
İstatistiklere göre, dünyada bir yıl içinde ortalama 500 bin deprem gerçekleşmektedir. Bu depremlerin ancak 100 bine yakını insanlar tarafından hissedilebilirken, yaklaşık 400 bin deprem hissedilmez. Dünyada her yıl ortalama 1-2 kez 9 büyüklüğünde deprem meydana gelmektedir ve bu depremler genellikle okyanus ülkelerinde yaşanmaktadır. Guatemala, Şili, Peru, Endonezya, İran, Pakistan, Portekiz, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan, İtalya, Japonya ve ABD gibi ülkelerde küçük şiddetlerde de olsa sık sık depremler meydana gelmektedir.
Henüz deprem aşısı icat edilmediğine göre, depremlerle birlikte yaşamayı öğrenmeli; onu bir facia ya da felaket gibi tanımlamak yerine, depremlere uyumlu yaşamı hızla kurmaya çalışmalıyız.
Göstermelik denetimler, kaçak yapılaşma, yıllardır yaşanan onca soruna rağmen çıkarılan imar afları, zemin yapısı uygunsuz alanların imara açılması, müteahhitliğin en kolay ve sorgusuz girilebilen iş alanlarından biri olması, uygulamaların bürokrasiye takılması, binalarda yaşayanların sorumsuzca kolon ve kirişleri kesmesi gibi ihmaller; insanları öldüren şeyin deprem değil, çürük binalar olduğunu göstermektedir.
06 Şubat 2023 Kahramanmaraş – Hatay depremlerinde yaşanan felaketler, yıllardır olduğu gibi kentsel dönüşümün uygulamada ne kadar etkisiz kaldığını gözler önüne sermiştir. Kahramanmaraş ve Hatay’da yeni yapılan binaların bile yıkılması, büyük ihmallerin ve hataların devam ettiğini kanıtlamaktadır. Binlerce insanımız canını, ailesini, evini ve işini kaybetmiştir.
Her yıl 6 Şubat ve 17 Ağustos’ta, başta siyasi makamlar ve kamu yetkilileri olmak üzere herkesin güçlü mesajlar vermesinin yanı sıra, etkin çözümleri de artık söylemlerden eyleme geçirmesini sabırla bekliyoruz.
Bu vesileyle, 6 Şubat Depreminde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, geride kalanlara ise geçmiş olsun dileklerimizi ve sabır temennilerimizi iletiyoruz.
