Haziran ayında, yıllık bazda yüzde 50,31, aylık bazda yüzde 18,82 ile rekor artış gösteren Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’nin üreticileri olduğu kadar tüketicileri de olumsuz etkilediğini söyleyen İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Başkanı İlker Önel, “Haziran ayında hem zirai don hem kuraklık kaynaklı iklimsel gelişmeler hem de TL’deki değer kaybı kaynaklı gübre ve ilaç fiyatlarındaki artış, haziran ayında üretici fiyatlarında rekor yükselişe sebep oldu” dedi. Üreticiyi ve tüketiciyi rahatlatacak önlemler alınması gerektiğine dikkat çeken Önel, “Örneğin üreticiye uygun kredi ve borç erteleme imkanı verilmelidir. Mazot konusunda verilen sübvansiyon artırılmalıdır. Diğer taraftan tüketiciyi korumak amacıyla hem navlun fiyatlarını hem de spekülatif işlem yapanları takip etmek gerekmektedir” diye konuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE), 2025’in haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 50,31 oranında, bir önceki aya göre ise yüzde 18,82 oranında arttı. Endeks 12 aylık ortalamalara kıyasla ise yüzde 35,46 yükseldi. Ocakta yıllık bazda yüzde 35,54, şubatta 29,89, martta 31,54, nisanda 27,50, mayısta 28,96 artan Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi, haziran ayında yılbaşından bu yana en yüksek artışı sergiledi.
“Don meyveyi vurdu, fiyatlar arttı”
İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Başkanı İlker Önel, haziran ayında özellikle meyve fiyatlarındaki artışın endekse olumsuz yansıdığını, sebze fiyatlarındaki düşüşün ise artışı sınırladığını belirterek “2025’in ilk 6 ayındaki değişim rakamları, Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’nin yıllık bazda haziran ayına kadar aşağı yönlü seyretmiş olsa bile aylık bazda nisan ve mayıs dışında genel itibariyle yüksek seyrettiğini gösteriyor” dedi. Özellikle mayıs ayında yaşanan iklimsel don olayının başta meyveler olmak üzere ciddi kayıplara sebebiyet verdiğini hatırlatan Önel, “Toplam meyve üretiminin dörtte biri, don nedeniyle zayi oldu. Kayısıda yüzde 65, kirazda yüzde 55, zeytinde yüzde 40, Antep fıstığında yüzde 64, şeftalide yüzde 3, limonda yüzde 27 kayıp yaşandığı tahmin ediliyor” diye konuştu.
“Üreticiyi ve tüketiciyi rahatlatıcı önlemler alınmalı”
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi’nde yaşanan bu artışın üretici kadar tüketiciyi de olumsuz etkilediğini dile getiren İlker Önel, şunları söyledi:
“Hem zirai don hem kuraklık kaynaklı iklimsel gelişmeler hem de TL’deki değer kaybı kaynaklı gübre ve ilaç fiyatlarındaki artış, haziran ayında üretici fiyatlarında rekor yükselişe sebep oldu. Artan üretim maliyetleri, başta çiftçileri sonra da alım gücü azalan hane halkını zor durumda bırakıyor. Bu sebeple üreticiyi ve tüketiciyi rahatlatacak önlemler alınması gerektiğini düşünüyoruz. Örneğin üreticiye uygun kredi ve borç erteleme imkanı verilmelidir. Mazot konusunda verilen sübvansiyon artırılmalıdır. Diğer taraftan tüketiciyi korumak amacıyla hem navlun fiyatlarını hem de spekülatif işlem yapanları takip etmek gerekmektedir.”
