Umut Çelik / umut@businessworldglobal.com

2014 yılında ulusal mobilya sektör derneklerinin bir araya gelmesi ile mobilya sektörünün “çatı kuruluşu” olarak kurulan Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) , Türk mobilyasının dünyaya yayılması için çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. 

MOSFED, her yıl düzenlediği ‘Uluslararası İstanbul Mobilya Fuarı (IIFF)’ ile uluslararası seviyede Türk mobilya sektörünün tanıtımı, markalaşması ve ihracata katkısının daha da arttırılmasında rol oynuyor. MOSFED Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç ile sektördeki son gelişmeleri, fuarları ve ihracat hedeflerini konuştuk.

Türk mobilya sektörünün güncel durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?

Türkiye mobilya sektörü her geçen gün kendisini geliştirerek büyüyor. Üreticilerimiz ve markalarımız yaptıkları yatırımlarla sektörümüzün yarınlarını inşa ediyorlar. Şu an ürün ve tasarım kalitemizle dünyada dikkatleri üzerimize çekiyoruz. Ayrıca dünyada tüm mobilya ürün gruplarında üretim yapan    4 ülkeden biriyiz. Hedefimiz dünyanın en büyük 5 mobilya üreticisinden biri olmak. Sektörümüzün gelecek hedefleri doğrultusunda en çok ihtiyaç duyduğu Ar-Ge, inovasyon, bilginin toplanması ve paylaşılması, dünyadaki gelişmelerin yakından takip edilmesi ve çeşitli çalışmaların yapılması konusunda MOSFED olarak üzerimize düşeni yapıyor ve elde ettiğimiz tüm verileri üreticilerimizle paylaşıyoruz. Sektörümüz yüksek enflasyon ve dünyada yaşanan ekonomik durgunluktan fazlasıyla etkilendiği bir yıl yaşadı, ama güçlü yapımızla bu zorlu süreci de atlatıp geleceğe emin adımlarla ilerleyeceğimizi düşünüyoruz.

2023 ihracatı nasıl tamamlanacak? 2024 ihracat beklentiniz nedir?

Çok zorlu bir yılı geride bırakıyoruz. Ülke olarak yaşadığımız deprem, yakın coğrafyamızda yaşanan savaşlar, yüksek enflasyon ve dünya ekonomisindeki daralmalar bir bütün olarak ihracatımızı negatif yönde etkiledi. Ancak bu sorunların sektörümüzün büyüme hikayesini etkilememesi için elimizden geleni yapıyor, ana pazarlarımızın yanı sıra hedef pazarlarımıza yönelik yoğun bir çalışma takvimi yürütüyoruz. Ocak – Kasım dönemi ihracatımız 4,2 milyar Amerikan doları olarak gerçekleşti. Muhtemelen yılı geçen yılın ihracat rakamlarına yakın bitireceğiz. Dünyadaki bütün mobilya ihracatçısı ülkelerle benzer bir tablo yaşıyoruz.

“EN KÖTÜ ZAMANLAR GERİDE KALDI”

CSIL, Dünya Mobilya Görünümü Raporu’nda en büyük 100 mobilya pazarında 2023 genelinde mobilya tüketiminin reel olarak yüzde 2,9 gerileyeceğini açıklamıştı. Almanya, Polonya, Hollanda, ABD, Kanada, Güney Kore, Brezilya, Norveç, Japonya gibi ülkelere baktığımızda onlarda da durgunluğun ihracatı yavaşlattığını görüyoruz. Sorunuzun ikinci bölümüne gelecek olursam, sektörümüz açısından son dönemde yaşanan küresel durgunlukta en kötü zamanların geride kaldığını düşünüyorum. ABD ve Avrupa merkez bankaları faiz artışlarında sona gelmiş görünüyor. Her iki ekonomide de enflasyon hızla geriliyor. 2024’ün ikinci yarısında özellikle Avrupa tarafında faiz indirimleri söz konusu olabilir. Euro Bölgesi’nin 2024’te büyüme açısından 2023’ten daha iyi bir performans göstereceği kesin. Faiz indirimleri de başlarsa bu ihracatımız için olumlu bir etki yapacaktır. CSIL, Dünya Mobilya Görünümü Raporu’nda 2024’te küresel mobilya tüketiminin reel olarak yüzde 1,5 artacağını tahmin ediyor.

Kilogram başına ihracatı artırmak için MOSFED olarak ne tür girişimlerde bulunuyorsunuz?

Mobilya sektörü olarak kilogram başı satış fiyatımızda 2021 ile 2022’yi karşılaştırdığımızda yüzde 11,67’lik bir artış yaşandığını görüyoruz. 2022 ile 2023’ün ilk dokuz ayında kilogram başı fiyattta yakaladığımız artış yüzde 6,78 oranında. Tasarım, inovasyon ve markalama kilogram başı fiyata etki eden temel başlıklardır. İstediğiniz kadar kaliteli bir ürün yapsanız da tasarım olarak cezbetmiyorsa ve kullanıcıların yeni alışkanlıklarını karşılamıyorsa değeri artmıyor ister istemez. Biz bu alanda mobilyacılarımızı bilgilendiriyor ve gelişmeleri için yol gösterici bir rol üstleniyoruz. İyi yolda olduğumuzu düşünüyorum. Daha fazlasını yapma noktasında bütün ihracatçı markalarımızda ciddi bir heves ve çaba söz konusu. Markalarımız Ar-Ge süreçlerine ve tasarım ekiplerine yatırımlar yapıyor. Son yıllarda yapılan yatırımlarla dikkatleri fazlasıyla üzerimize çektik ve kilogram başı fiyatımız iyi bir artış yakaladı. Hedefimiz yakaladığımız bu trendi üzeni katarak sürdürülebilir bir hale getirmek.

GENÇLERİN İSTEKSİZLİĞİ SEKTÖR İÇİN BÜYÜK TEHDİT

Ustabaşı ve ara eleman sorunu devam ediyor. Bu konuda neler yapıyorsunuz?

Mobilya sektörü ülkemizin en istihdam dostu sektörlerinden birisi; ancak sektörümüzün en büyük sorunlarından da bir tanesi imalatta çalışacak genç insanların isteksizliği. Genç arkadaşlarımızın meslek olarak imalat sektörünü istememeleri geleceğimiz için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bu konuda endüstri meslek liseleriyle iş birliği yaparak bu süreci lehimize çevirmek için çalışıyoruz; ancak istediğimiz kadar hızlı ilerlemiyor. Geçtiğimiz yıl bu kapsamda MOSFED olarak İstanbul Valiliği ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile bir protokol imzaladık. Buradaki çalışmalarda devamlılığı sağlama gayreti içindeyiz. Sadece imalat alanında değil, sektörümüz tasarımcı, sosyolog ve psikologlar da arıyor. Nitelikli çalışanlar için de bir alan açıyor mobilyacılık. Bu alanda tercih sebebi olmaya başladığımızda büyüme hızımızın da artacağına inanıyoruz.

Kredi ve finansmana ulaşma konusunda bankalar ve devlet kurumlarından gereken desteği görüyor musunuz? 

Seçim sonrası gelen yeni ekonomi yönetimi ile birlikte uygulanmaya başlanan sıkı para politikaları enflasyonun gelecek süreçte düşmesi için elbette bizlere umut veriyor. Şu an finansmana erişimde çok sıkıntı yaşamıyoruz; en büyük sorun yüksek faiz oranları. Bu noktada bankaların üreticilere biraz yardımcı olması gerekiyor. Üreticilerimizin alacakları finansman desteği ile yapacakları yatırımlar gelecek süreçte hem bankalara hem de ülkemize katkı olarak dönecek. Bu nedenle bankaların üreticilerimize destek olması gerektiğini düşünüyoruz.

Acil çözülmesi gerektiğini düşündüğünüz sorunlar nelerdir?

2024 yılı içinde ihracat tarafında toparlanma ve canlanma beklediğimizi söylemiştim. Bununla birlikte iç piyasada 2023’teki sıkıntıların 2024 yılında da devam etmesi güçlü bir ihtimal olarak duruyor. Ocak ayında asgari ücret ve diğer ücretlerde anlamlı bir artış olması bekleniyor. Bu durum ilk etapta iç piyasada mobilya satışını pozitif anlamda etkileyecektir, ancak ilerleyen aylarda etkisi zayıflayacaktır. Mobilya satışını direkt etkileyen yeni konut satışlarında ise bir canlanma beklenmiyor. Hem fiyatlar son derece yüksek hem de konut kredisi kullanmak cazip değil. Bütün bunlardan ötürü 2024, sektör üreticileri için zorlu geçen bir yıl olabilir.

KREDİ KARTINA TAKSİT SINIRLANDIRILMASI SATIŞLARI NEGATİF ETKİLEDİ

Bildiğiniz gibi mobilya sektörü, emeği yoğun bir sektör. Yanı sıra hem üretim hem de mağaza tarafında büyük alanlara ihtiyaç var. Kira bedelleri ve kur etkisi ne yazık ki üreticimizi ciddi anlamda zorluyor. 2023 yılında bunu fazlasıyla yaşadık. 2024 yılında da kısmen bu durum devam edecektir diye öngörüyoruz; ama sorunların çözümü elbette bugünden yarına mümkün değil. Biz ülkemizin yüksek yararını gözetecek her kararın yanındayız ve uygulayıcısıyız. Bununla birlikte artan hayat pahalılığı pek çok ailenin mobilya gibi dayanıklı tüketim malı talebini ertelemesine neden oluyor. Mobilyada kredi kartına taksit sayısının 9 ile sınırlandırılması da satışları negatif anlamda etkiledi. Taksit oranlarının artırılması hem hane halkını hem de üreticimizi bir miktar rahatlatabilir. Şu anda öncelikli taleplerimizden birinin bu olduğunu söyleyebilirim.

Üretim, ihracat, yurt içi satış rakamları konusunda MOSFED olarak hedef belirlediniz mi?

Yıllık üretim hacmimiz 12 milyar dolara, ihracat hacmimiz ise 5 milyar dolara yaklaştı. MOSFED olarak her zaman hedefimiz çeşitli tanıtım ve pazarlama faaliyetleri ile ülkemizin ihracat rakamlarını en yukarıya çıkarmak tabii ki. Her yıl bir önceki yılın rakamlarını geride bırakarak ilerlemek istiyoruz. Elbette süreç içerisinde çeşitli zorluklar yaşıyor, kimi zaman artışlar kimi zaman da düşüşler yaşayabiliyoruz; ancak bizler üretim ve tasarım kalitemizde bunların üstesinden gelmeye çalışıyoruz. 2024 yılında resesyon endişesi ve global ekonomideki daralma devam edecek gibi duruyor. Bunlara rağmen gelecek yılı 5 milyar doların üzerinde bir ihracatla kapatmayı hedefliyoruz.

Sektörün en önemli ihracat pazarları hangileri? Pazarların çeşitlendirilmesi için ne tür çalışmalar yürütülüyor? 

Sektörümüzün en önemli ihracat pazarları arasında komşu ülkelerimiz ve Avrupa ülkeleri yer alıyor. Toplamda 200 ülkeye ihracat yapıyoruz ve lider pazarlarımıza baktığımızda Irak, Almanya, Birleşik Devletler, Fransa, Romanya, Libya, Hollanda, Birleşik Krallık ve Suudi Arabistan’ın öne çıktığını görüyoruz. Pazarlarımızı çeşitlendirmek için yoğun ülke ziyaretleri ve global fuarlara katılımlar düzenliyoruz. Özellikle fuarlar sayesinde üreticilerimiz yeni iş birliklerine fırsat buluyorlar. Yeni pazarlar için çalışmalarımız devam ediyor. Dünyadaki birçok pazarda markalarımızın varlığını güçlendirmesi için çeşitli çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

IIFF, DÜNYANIN ÜÇÜNCÜ BÜYÜK MOBİLYA ORGANIZASYONU OLARAK KABUL GÖRÜYOR

İstanbul’daki iki fuar merkezinde düzenlediğiniz fuarlar büyük ses getiriyor. 2024’te de fuarlarınız büyüyerek devam edecek mi?

Uluslararası İstanbul Mobilya Fuarı, dünyanın üçüncü büyük mobilya organizasyonu olarak kabul görüyor. Aynı zamanda Avrupa’nın en büyük sektörel etkinliği olarak öne çıkıyor ve her yıl büyüyen, gelişen yapısıyla Türkiye mobilya sektörünün en önemli buluşması konumunda yer alıyor. İki farklı fuar merkezinde aynı anda gerçekleştirdiğimiz fuarımızda her yıl üzerine koyarak ilerleyerek Türk mobilyası için bir hikaye yazıyoruz. Fuarımızın 2024 organizasyonuna 1000’i aşkın firma 3000 markası ile katılacak. Şu ana kadar fuara 160 bini aşkın sektör profesyoneli ve alıcı ziyaret için kayıt yaptırdı. Fuarımıza kadar rakamın 200 bini aşmasını bekliyoruz. Her yıl dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilere sektörümüzün yeniliklerini sunarken aynı zamanda üreticilerimize de yeni iş birlikleri için zemin hazırlıyoruz.