Umut Çelik / Business World Global Yazı İşleri Müdürü
Türkiye, geçmişte siyasilerin emekliler konusundaki popülist politikalarının faturasını ağır ödedi. EYT düzenlemesiyle 2023 yılında 2 milyon kişi emekli oldu. 2024’te 300 bin kişinin daha emekli olması bekleniyor. Emeklilik nedeniyle oluşan prim kayıplarıyla birlikte maliyet 250 milyar lira. 2024 yılında ise EYT’lilerin maaş ve ikramiye maliyeti 360 milyar lira olacak. Yine prim kayıpları da hesaba katıldığında maliyet 500 milyar lirayı bulacak.
Bu olaylar hep ülkedeki popülist politikaların sonucudur ve AK Parti öncesine dayanır. Süleyman Demirel’in 1992 yılında getirdiği erken emeklilik yasasıyla bebekler dahi emekli edildi. Emeklilikte temel parametre olan yaş ve hizmet süresi şartı sadece hizmet süresine indirgendi.
O dönemleri hatırlayanlar bilirler, 38 yaşında emekli olan kadınlar, 40’lı yaşlarda emekli olan erkekler vardı. Bu insanlar da muhtemelen aynı dönemde çalışma hayatına başlamış ve o dönemin yasaları gereğince bu hakkı kazanmış kişilerdir. Fakat 20-25 yıl çalışmış insanın emekli edilmesi demek, bu insanların çalıştığından çok daha uzun süreler emekli maaşı alması anlamında gelmektedir.
EYT’liler hem emekli maaşı alıyor, hem de kayıt dışı olarak çalışmaya devam ediyor. Bu şekilde emeklilik sistemine sadece emekli maaşlarıyla değil, bir de kendileri yerine kayıtlı çalışacak birinin yerini de işgal ettikleri için prim yönünden de darbe vurarak çifte zarar veriyorlar.
Örneğin adam 45 yaşında emekli olması gerekiyor, şimdiki şartlarda 60 yaşında emekli olabiliyor. 60 yaşında emekli olduğunda alacağı maaş ile 45 yaşında emekli olduğundaki maaşı karşılaştırıp, hiçbir koşulda çalışmamak kaydıyla aradaki 15 seneye göre vadeli hale getirip 45 yaşında emekli edelim. Bir işte çalıştığı tespit edilirse de kazanımlarının tamamı faiziyle geri alınsın.
Aksi durumda hem gençlerin önünü keser, hem de SGK’nın daha da batmasına bir tuğla olmuş olur. Bu emeklilik sistemi için 4 çalışanın 1 emekliye bakması şeklinde sürdürülebilir. 90’lar hükümetlerinin bu ülkeye atmış olduğu en büyük kazıktır.
Bugün doğan bir bebek 20 yaşına geldiğinde bile bugün EYT’den emekli olanlara kaynak aktaracak. Millet 65 yaşına kadar emekli olamasın, bu sözde seçilmiş grup da 45’inde emekli oluyor. Dünyada başka hiçbir ülkede olmayan saçmalıkla tarihe geçtik!