Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede (KHK) Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TMBB Genel Kurulunda geçtiğimiz hafta, 22 Kasım 2019 tarihinde kabul edilerek Resmi Gazete’de yayınlandı. Kanunda birçok değişiklik ile birlikte açık bankacılık noktasında temel yapı taşı niteliğinde bazı düzenlemeler getiren gelişmeleri değerlendiren Özmen Mali Müşavirlik Kurucu Ortağı Uzman Mali Müşavir Evren Özmen “açık bankacılık” kavramını kısaca şöyle tanımladı: “Açık bankacılık, yakın zamanda hayatımıza dahil olacak ve çok daha fazla duyacağımız bir tanım. En kısa hali ile açık bankacılık, bankalarda mevcut olan finansal verilerimizin bizim iznimiz dahilinde üçüncü kişiler ile paylaşılması olarak ifade edilebilir”.

23 Kasım 2019 tarihinde dijital pazarlama profesyonelleri, mobil uygulama dünyası ve teknoloji meraklılarını bir araya getiren dünyanın ilk mobil uygulama fuarı “Mobilefest”te düzenlenen worksshop’ta uygulama girişimcilerinin de sorularını yanıtlayan Özmen konu ile ilgili gelen soruları yanıtlarken “açık bankacılık” kavramı ile ilgili de bazı bilgiler aktardı.

“Bankamızda yıllardır biriktirdiğimiz “finansal veriler”in değeri büyük”

“Bildiğiniz üzere yıllardır bankalarda kaydedilen ve tutulan finansal verilerimiz mevcut. Bu verilerin bir kısmı şahsımıza veya şirketimize ait olabilir. Bunlar, ödeme alışkanlıklarımız, kullandığımız krediler, aylık market harcamalarımız, çocuğumuzun ihtiyaçları için bütçemizden ayırdığımız miktar ve hangi aylarda ne için ne kadar harcama yaptığımız gibi sıralanabilir. Bugün verilerimizi korumak için bir Kanun düzenleniyor ve yasalaştırılıyorsa bu durum verilerimizin bir değeri olmasından kaynaklanıyor. Bu kapsamda finansal verilerimizin de önemli bir değeri var. Açık bankacılık anlayışına göre bankalar bu verileri kendi işlemleri için kullanıyor ve verinin sahibi olarak bizimle sınırlı derecede paylaşıyor” diyen Evren Özmen, “Finans teknoloji (FinTech) şirketleri sayesinde bankaların dışarıya aktarmak zorunda kaldığı verilerin (API) bizim menfaatimize nasıl kullanılabileceği ile ilgili bir çalışma mevcut. Hali hazırda İngiltere Açık Bankacılık konusunda gerek düzenleme gerek kurulan şirketler nezdinde başı çekiyor” bilgilerini verdi.

“Maaşınız hesabınıza yatmadan bir gün önce hesabınıza geçen fintech uygulamaları yurtdışında mevcut”

Özmen, verilerimizi güvenilir üçüncü kişilerle paylaşmayı sağlayacak “açık bankacılık” neleri değiştirebilir konusunda şu açıklamaları yaptı:

– “Üçüncü parti uygulamalar sayesinde daha uygun oranlı kredi bulabileceğiz. Eğer kullandığımız bir kredi varsa biz sormadan bize teklif edildiği bir süreç olacak. Günümüzde bu hala bankalara bordro verilerek ilerliyor.

– Şahıs ve şirket özelinde aylık harcamaların kendi içinde ayrıştırılarak bütçe yapılmasına olanak sağlayacak. Bütçe hazırlayıp harcamaları tek tek takip etmek yerine online ortamdaki harcamalarınızı takip edebileceksiniz. Aşım yaptığınız takdirde sistem size uyarı da verebilecek. Sadece kullandığınız bütçe uygulamasına bankanıza ulaşım izni vermeniz yeterli.

– Mevcut finansal verilerinizi üçüncü parti yazılımlar ile paylaşıp sizin için en iyi finansal enstrümanlara ulaşabilmeniz mümkün olacak. Örnek olarak hala bankaları arayıp mevduat oranı sormak zorunda kalırken, sizin verilerinizi uygulama üzerinden gören bankaların size özel tekliflerini tek bir uygulamadan takip ederek, sizin için uygun olana daha kolay karar verebileceksiniz.

– Üçüncü parti uygulamaları sayesinde daha yüksek oranlı mevduat faizi alabileceğiz. Günümüzde hala telefonla veya müşteri temsilcimizle konuşarak vadeli mevduat oranlarını öğrenmeye çalışıyoruz.

– KOBİ’ler için düzenli alım yapıldığında indirim avantajları yaratabilecek. Örneğin bankalar son 5 yıldır ortalama 20 bin TL’lik kırtasiye alışverişi yaptığınız için, size kırtasiye harcamalarınızla ilgili benzer şirketlerden indirim var önerisi getirmiyor. Yerine belki çok nadir bütçe ayırdığınız kuru temizleme şirketi ile işbirliğine istinaden kampanyaları sunuyor. Sizinle ilgili size özel indirim avantajları sunulması mümkün olacak.

– Paylaştığımız veriler sayesinde bankaları müşteri lehine rekabete sokmak çok daha kolay olacak. Bu rekabette kazanan tarafın müşteri olacağına inanıyorum.

– Düzenli maaş ödemesi yapıldığında, maaşınızın yatmasından bir gün önce hesabınıza maaşınızı ödeyen fintech uygulamaları yurtdışında mevcut. Örneğin, son 10 yıldır düzenli maaş alan biriyseniz, üçüncü parti bir uygulama sayesinde şirketten önce bir bankanın bunun hesabınıza yatırması ülkemizde görülen veya akla gelen bir uygulama değil. Yurtdışında bunu yapan Monzo, Emma ve Yolt gibi örnekler söz konusu.

– Ödeme ve tahsilat vadeleri üzerinden şirketlerin optimum stok ve işletme sermayesini hesaplayarak, ona göre kullanılacak kredi veya vadeli mevduatta tutulacak oran önerilebilecek.

– Uygulama sayesinde bankada yer alan tutardan çalışanlarınıza ait maaşların, sigorta ve vergi tutarlarının hesaplanması ve devamında ilgili kurum ve personele ödenmesi mümkün olacak diye öngörüyorum. Ödemeler için mali müşavirden bordro ve beyannameleri beklemeye gerek kalmayacak. Hatta ödenen net maaşlara göre bordrolar hesaplanabilecek. Yani şirketten personele maaş ödendiğinde stopaj ve damga vergisi tutarı ayrılması, kira ödemesi yapıldığında stopaj tutarının hesapta ayrılması, serbest meslek ödemesi yapıldığında stopaj tutarının hesapta ayrılması gibi uygulamalar mümkün olabilecek.

– Açık bankacılık sayesinde tek bir uygulama ile bütün bankacılık işlemlerinizi tek bir uygulama aracılığıyla gerçekleştirebileceksiniz. Örneğin Türkiye İş Bankası “Tek-Cep” ile buna başladı.”

“Açık bankacılık şu an sürekli gelişme gösteren bir alan. Bizleri heyecanlandıran da mevcutta yapılanlardan çok bu değişikliklerin bizim hayatlarımızı nasıl değiştirebileceği ve yeni uygulama alanları. Bankaların fintech yatırımlarına ne kadar önem verdiğini de bir süredir hep beraber takip ediyoruz. Genelde bu alanda hizmet vermek üzere yola çıkan start-up’lara yatırım yaptıklarını görüyoruz” diyen Evren Özmen son olarak “Açık bankacılıkta seyreden değil, uygulayan olmak için bir an önce bankaların tek bir API yayınlaması ve bu konu ile ilgili gerekli regülasyonları hızlıca tamamlamaları gerektiğini düşünüyorum” ifadeleri ile görüşlerini paylaştı.