Mobilya pazarı 20 yılda, 20 kat büyüdü - Business World GlobalBusiness World Global

Tasarımdan inovasyona, konfordan ihracata bundan 20 yıl önce köklü bir değişim ve dönüşüm içine giren Türkiye mobilya sektöründeki firmalar yoğun çabalarının karşılığını ticari zaferlerle alıyor.

Son 20 yılda kayda değer bir oranda gelişerek, küresel pazara yön veren Türkiye mobilya sanayi, artık iç pazardaki hakimiyetini ihracata da taşımış durumda. 2002 yılında sadece 256 milyon dolarlık ihracat yapan mobilya sanayi, bu tarihten itibaren Türkiye’nin topyekûn ihracat kararı almasının ardından diğer sektörlerde de görüldüğü gibi köklü bir değişim ve dönüşüm geçirdi. Bugün itibarıyla eşsiz tasarımlarını küresel pazarın her noktasına ulaştıran mobilya sektörü, ihracatını ise 2022 yılı itibarıyla 4.7 milyar dolara çıkardı. Farklı bir ifadeyle 20 yılda 20 kat büyüyen bir sektörün başarı hikayesi, bu sayımızın dosya konusunu meydana getirdi.

HEDEFTE 6 MİLYAR DOLAR VAR

Türkiye İstatistik Kurumu’ndan edinilen bilgilere göre bugün itibarıyla Türkiye mobilya sektöründe yaklaşık 39 bin 100 adet iş yeri bulunuyor. Söz konusu iş yerlerinde ise yaklaşık 300 bin kişi istihdam ediliyor. Türkiye’nin istihdam dostu sektörleri arasında başı çeken mobilya için yüksek işgücü aynı zamanda dinamik bir ticari yapının doğmasını elzem kılıyor. 2023 yılı için 6 milyar dolarlık ihracat hedefleyen sektör, söz konusu rakamı 2028 yılı sonunda 10 milyar dolara çıkarmanın hesabını yapıyor.

2028 yılı ihracat hedefinin ise sektör açısın- dan son derece gerçekçi olduğunu belirtmekte yarar var. Çünkü dünya mobilya pazarının büyüklüğü 200 milyar dolar bandında seyrediyor. Dolayısıyla Türkiye’nin hedeflediği ihracat rakamı için gayet makul bir hedefin dile getirildiğini anlamak gerekiyor. Türkiye mobilya sektörü 2022 yılı gerçekleşmelerine göre küresel ölçekteki mobilya ihracatı yapan ülkeler arasında 10’uncu sırada bulunuyor. Buna ilave her yıl 500 milyon dolarlık ithalat yapan sektör, ithalat tarafında ise 43’üncü sırada bulunuyor. Net bir dış ticaret fazlası veren sektör için ayrıca şunu da belirtmekte yarar var; mobilya sezonunun daha az talep gördüğü dönemlerde kapasitesinin yüzde 40’ını kullanan sektör, talebin yoğun olduğu dönemlerde ise kapasiteyi yüzde 80’e kadar çıkarıyor.

TÜRİKYE DÜNYA ÇAPINDA İZ BIRAKAN MARKALARA SAHİP

Türkiye mobilya sektörünün başarısını yalnızca rakamsal veriler üzerinden de değerlendirmemek gerekiyor. Sektörün başını hikayesini sadece ihracat üzerinden okumak doğru olmaz. İhracat verisi aslında meydana gelen bütünün yalnızca bir parçası olarak kayda geçmeli. Çünkü Türkiye mobilya sek- törünün en önemli meziyetlerinden birini de çıkardığı ciddi markalar oluşturuyor. Farklı bir ifadeyle dünya çapında ses getiren markalar Türkiye’nin sınırları içinde faaliyet gösteriyor. Kurumsal yapıları güçlenen firmalar, markalaşarak ‘MADE IN TURKEY’ algısının da güçlenmesine katkı koymuş oluyor.

Tasarım konusu ise elde edilen başarının adeta lokomotifi konumunda bulunuyor. Bilindiği üzere bugün hangi sektörden bir üre- ticiyi dinlerseniz genel sorunlarından birinin fiyat odaklı haksız rekabet olduğunu görecek- siniz. Lakin mobilya sektörü ise tüm dün- yada fiyat odaklı rekabetin önüne geçmiş durumda. Bu alanda imalatını yaptığınız bir ürünün fiyatı talebi belirlemiyor. Talebi tasarımın belirlediği bir iş kolundan söz ediyoruz. Bu noktada ise Türkiye’de sektör son derece kıymetli iç mimarlar yetiştirerek, tasarım alanında söz sahibi ülkeler arasında yer alıyor. Öyle ki her yıl düzenlenen uluslararası fuarlara bütün firmalar yeni tasarımları ve ürünleri ile katılıyor. Burada ise kayda değer başarıların yakalandığı herkesçe biliniyor. Firmalar, tasarım alanında her yıl yeni kreasyonlar oluşturarak rekabet güçlerini de elinde bulunduruyor.

Önemli mobilya üretim bölgelerine bakıldığında ise İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana endüstrinin kalbini meydana getiriyor. İstanbul’da Masko ve Modoko üretimin kalbini oluşturuyor. Ankara ise TÜİK verilerine göre toplam istihdam düzeyi ve işletme sayısı itibari ile İstanbul’un ardından sektörün ikinci büyük merkezi konumun- da bulunuyor. Ankara’da mobilya sektörü siteler semtiyle özdeşleşmiş durumda.

Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak ağaç sanayiinin hızlı bir gelişme gösterdiği Bursa-İnegöl Bölgesi de mobilya üsleri arasında 3’üncü sırada yer alıyor. Bursa-İnegöl mobilya sektörü istihdam düzeyi itibari ile Ankara’dan sonra gelmekle beraber sektörde yapılan ihracatın bölgelere göre dağılımında Kayseri ve İstanbul’un ardından üçüncü sırada yer alıyor. Kayseri’de ise mobilya sektörünün yükselişi kanepe, koltuk ve yatakla başladı. Teknolojik gelişmeler ve yeni yatırımlarla bugün mobilyanın her dalında üretim yapan firmaları ile Kayseri, Türkiye’nin önemli bir mobilya merkezi haline geldi. TÜİK ihracat rakamlarına göre Kayseri, sektörün en büyüklerini içerisinde barındırıyor.