Bu senenin en önemli vergi gündemi yazın çıkan 7524 sayılı vergi Kanunu düzenlemesi. Çok sayıda düzenleme gelmiş, bir kısmı da uzun tartışma ve değerlendirmeler sonucunda gündem dışı kalmıştı.

Asgari kurumlar vergisi, zarar eden şirketlerden de vergi alınması, küresel vergiler, KDV düzenlemeleri derken bir de sayıları 500bini geçen e-ticaret oyuncularına bir vergi gündeme geldi. Aslında bunlar zaten ticari faaliyet olduğu için vergiye tabiydi ama bazı olaylardan dolayı bir stopaj – erken vergileme gelmesi gündeme geldi. Meclis’te yürürlüğü yaz ortası yerine 2025 yıl başı olarak planlanmış ve daha sonra kamuoyunda yanlışlıkla %15 veya %25 olarak geliyor diye duyurulan stopaj uygulaması hakkında yoğun çalışmalar ve Ankara trafiği yürütülmüştü.

Gelir İdaresi Başkanlığı ise geçen ay elektronik ticarette yapılması öngörülen tevkifat konusunda teknik konuları bir Tebliğ Taslağı ile açıkladı. Taslakta daha çok kimlerden ve hangi hizmetlerden kesinti yapılacağı ve yapılacak bildirim ve formla ilgili açıklamalar yer almıştı.

Etki Analizi Ne Diyor?

Kanun’un Teklif aşamasında sunulan etki analizine göre temel amacın “vergi güvenliğinin artırılması” olduğu anlaşılıyor. Buna göre 6563 sayılı Kanun kapsamında, aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının, e-ticarette aracılık yaptıkları mal satışları ve hizmet alımlarına yönelik ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapılabilmesi sağlanmaktadır.

Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanan Karara göre gerçek kişi veya şirket olarak faaliyet gösterenlere yapılan komisyon dahil ödemelerden %1 stopaj yapılacaktır.

Ayrıca, bunun yanında mal ve hizmet alımlarına ilişkin gerçek kişi ve kurumlara yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanınca belirlenen sektör ve faaliyet konuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılması da öngörülmektedir. Kanunla, Cumhurbaşkanına vergi tevkifatına tabi ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler, iş grupları ve iş nevileri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte oran belirleme yetkisi de verilmiş olmakla birlikte bu yetki henüz kullanılmamıştır.

Halihazırda Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında, ticari kazançlara ilişkin yapılan ödemelerde yıllara sâri inşaat ve onarım işlerinde ödenen hakedişler üzerinden %5 oranında tevkifat yapılmakta, bazı menkul sermaye iratlarında stopaj öngörülmekte fakat bunun dışındaki ticari kazanç niteliğindeki ödemeler üzerinden tevkifat yapılmamaktadır.

Uygulamanın Gerekçesi

Madde gerekçesine göre 6563 sayılı Kanun kapsamında, elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkur Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınmaktadır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen düzenlemenin gerekçesine göre de ayrıca, mezkûr Kanun hükümlerine göre faaliyet gösteren ve Türkiye’de işyeri veya daimî temsilcisi bulunan dar mükellef hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınmaktadır.

Meclise sunulan ilk Kanun Teklifine göre uygulamanın 2024’te başlaması planlanmışken, Komisyon’da yapılan düzenlemeyle 1.1.2025’ten itibaren kesinti yapılması uygun görülmüştür.

Uygulamaya İlişkin Tebliğin Detayları

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar tarafından elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları ve hizmet sağlayıcılarına gerçekleştirilecek ödemeler üzerinden yapılacak tevkifata ilişkin açıklamaların yer aldığı Gelir Vergisi Genel Tebliğ (Seri No: 329) Taslağı ile tevkifatla sorumlu olanların BTRANS üzerinden Gelir İdaresine gönderecekleri taslak bildirim formları hazırlanmıştır. Elektronik Ticarette Gelir ve Kurumlar Vergisi Tevkifatına İlişkin Açıklamaların Yer Aldığı Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 329) Taslağı Hazırlanmıştır | Gelir İdaresi Başkanlığı

Kısa kısa bakarsak;

• Vergi tevkifatı, kapsama giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacaktır.
• Hesaben ödeme, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade etmektedir.
• Vergi tevkifatı yapanlar, yaptıkları vergi tevkifatını kayıt ve hesaplarında ayrıca göstereceklerdir.
• Vergi tevkifatı yapanlar aylık olarak vergi dairesine beyan edeceklerdir.
• Katma değer vergisi ve konaklama vergisi tevkifat matrahına dahil edilmeyecektir.

Tevkifat yapılan her bir mükellefe ilişkin bilgiler, Gelir İdaresi Başkanlığının Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) üzerinden yayınlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar vergi dairesine bildirilecektir.

• Vergiden muaf esnafa, kazancı basit usule tabi olan mükellefler ile kazançları GVK mükerrer 20/B maddesi kapsamında vergilendirilenlere yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.
• Bunlardan tevkifat yapılmasa da kişilere yaptıkları ödemelere ilişkin bilgiler, BTRANS üzerinden yayınlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.

Tevkif edilen vergiler, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı ve hizmet sağlayıcı mükellef tarafından geçici vergi ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilecek ve varsa yıllık beyannamelerde mahsup edilemeyen tutarlar, 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan düzenlemeler kapsamında iadeye konu edilecektir.

Şaban Küçük

YMM