Fikriye Aslan: Kara para aklamada en yaygın yol parayı küçültmek - Business World GlobalBusiness World Global

Yıllardır memleketin gözüne sokulan fenomen görgüsüzlüğünün arka planından kara para aklama iddiası çıktı ve soruşturma başlatıldı. Peki para aklama nasıl gerçekleştiriliyor? Adli Muhasebe ve Hile Denetimi Uzmanı Mali Müşavir Fikriye Aslan, kara paranın aklanma yöntemlerini ayrıntılarıyla açıkladı.

Kayıt dışı hatta yasa dışı yollarla kazanılan paraların bankacılık sistemine sokulması da ayrı bir organizasyon işi. Paranın izinin sürülmesini engellemek ve takibini güçleştirmek için kullanılan çok sayıda yol var. Uyuşturucu, terör, kaçakçılık, fuhuş, yasa dışı bahis, kumar ve göçmen kaçakçılığı gibi yollarla elde edilmiş paralar “kara para” olarak adlandırılıyor.

Yasal olmayan yollardan elde edilmiş bu paraların kullanılabilmesi içinse sanki yasal yollardan elde edilmiş gibi sisteme sokulması, yani aklanması gerekiyor. Yasa dışı bir yolla gelir elde etmekten çekinmeyen bu şahıs ve örgütlerin parayı aklamak için de kullandıkları birbirinden farklı çok sayıda yol var.

Mali ve hukuki sistemi şaşırtmaya, paranın izini kaybettirmeye dayalı bu aklama oyununda çoğu zaman masum insanlar da bu kötü niyetli kişi ve örgütlerce kullanılabiliyor. Adli Muhasebe ve Hile Denetimi Uzmanı Mali Müşavir Fikriye Aslan, para aklamanın en sık kullanılan yöntemleriyle ilgili açıklama yaptı.

EN YAYGIN YOL PARAYI KÜÇÜLTMEK

“Para aklamada en sık kullanılan yol kayıt dışı elde edilmiş miktarı küçültmek. Bunun için çok sayıda kişinin bulunması ve bu kişilerin küçük işlemlerle parayı bankacılık sistemine sokması gerekiyor. Her bir kişi için şirin denildiği için bu model dünyada Şirinler olarak biliniyor” diyen Fikriye Aslan, “Her bir kişi (yani şirin) kendisi hesabına gelen parayı götürüp iade ediyor ya da kendisine verilmiş parayı elden götürüp belli bir hesaba yatırıyor. 2 milyon dolarlık işlem tek seferde dikkat çekeceği için onun yerine 200 kişiyle ayrı ayrı 10 bin dolarlık işlemler şirinlere yaptırılıyor” dedi.

Para aklamada kullanılan bir değer yöntemin parçalamak olduğunu kaydeden Aslan, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Fakat her zaman bu kadar çok sayıda güvenilir “Şirin” bulmak mümkün olmuyor. Bu durumda daha az kişiyle işlem sayısını artırarak takipten kaçılıyor. Örneğin 2 milyon dolarlık işlem 100 kişi ile 5 bin dolar tutarla 4’er defa işlem yapılarak aklayabiliyor. Böylce sistem farklı illerde, farklı bankalarda, farklı şubelerde ve farklı açıklamalarla yapılan bu işlemleri takip edemiyor.”

GÖSTERMELİK ŞİRKETLER KURULUYOR

Nakit para kullanılan göstermelik şirketlerin de para aklamada kullanıldığına dikkat- leri çeken Adli Muhasebe ve Hile Denetimi Uzmanı Mali Müşavir Fikriye Aslan, “Çok müşterisi olmayan, hızlı sipariş yöntemiyle ve çoğunlukla tek ürün satan işletmeler çoğunlukla para aklamak için kullanılır. Örneğin çok pahalı bir dekorasyona sahip olan 4 katlı bir hamburgerci, pizzacı ya da künefeci gibi… Bunlar yerel markalardır. Belli bir uluslar arası markanın şubesi değildirler. Hiç beklemediğiniz yerde çok büyük bir yatırım yaparak açılırlar ve genellikle paket servise ağırlık verirler.

Bu durumda kimin ne kadar ödediğini, ne kadar sipariş alındığını, bunların ne kadar tuttuğunu çok detaylı olarak tespit etmek mümkün değildir. Fakat dikkatli bir göz için çok sayıda işaret vardır. Örneğin kredi kartı kullanımının bu kadar yaygın olduğu bir dönemde ödemelerin daha çok nakit yapılıyor olması şüphelenmek için yeterlidir” dedi.

KUYUMCULUK DA KULLANILIYOR

Kara parayı aklayıp sisteme sokmak için kuyumculuk sektörünün de kullanılabildiğini açıklayan Fikriye Aslan, “Öyle hassas bir sektördür ki bazı özel nitelikli ürünlerin fiyatını işçilik sebebiyle tam olarak tespit etmek asla mümkün değildir. Kuyumcunun ürününe biçtiği fiyatı denetleyecek bir organ yok.

Müşterinin o fiyatı vermesinin önünde de bir engel yok. Dolayısıyla tek bir yüzük için 100 bin dolarlık işlem yapmak ve kara parayı o yüzüğün geliri olarak sisteme sokmak mümkündür” dedi. Aslan para aklamada paravan hayali şirketler kurulması, şirket satın alımları, döviz büroları ve sahte veya yanıltıcı fatura kesilmesi yöntemlerinin de kullanılabildiğini açıkladı.